zaterdag 3 januari 2009

Molenaar te Zaltbommel



Dit is molen de Kat op het bolwerk aan het Waalfront in Zaltbommel. Hij staat er niet meer, maar hier heeft Klaas Smit drie jaar de wieken laten draaien. Hier moet de kleine Arendje Smit voor het eerst naar school zijn gegaan, samen met de halfbroer Jan en het halfzusje Co. Haar jongere zusje Jo hing nog aan moeders schortebanden en de kleine Pieter werd er geboren.

Frikken in Nieuwenhoorn


Nicolaas Albert Smit moet opgegroeid zijn in de schaduw van dit schooltje, waar zijn vader Jan onderwijzer was, en zijn grootvader Klaas ook. Hoe het komt dat Nicolaas Albert deze traditie niet heeft voortgezet, het zal een raadsel blijven. Hij werd molenaar.

Opa Klaas Smit werd op 30-01-1774 in Rockanje geboren. Hij was de zoon van Jan Corneliszn. Smit en Trijntje Claasse Kleyburg. Klaas overleed op 28-10-1851 in Nieuwerhoorn, 77 jaar oud. Hij was er de schoolmeester en op het plaatje zie je het schooltje. Het staat er nog, maar is nu een particulier woonhuis.
Opa Klaas trouwde met Anna de Vos en zij brachten een zoon Jan voort, geboren op 16-03-1801 in Nieuwerhoorn, onze tak.
Jan Smit trouwde met Arendje van der Linden. Arendje is overleden vóór 1867, maar verder weten we niets van haar. Behalve dat onze overgrootmoeder naar haar vernoemd is. Ze kregen drie kinderen: Annetta Arina, Nicolaas Albert, geboren op 21-10-1837 en Johanna Alida.

Opa Klaas dichtte ter gelegenheid van de voltooiing van de verharding van de Straatweg in 1806 een fraai poeem om dit heugelijke feit te memoreren:

Er werd tot nut en groot gerijf
Alhier gelegd een steenen straat
Alwaar men over rijt en gaat
Van Hellevoetsluis tot aan den Briel
Ter plaatse waar zulks het best beviel
En door het dorp genaamd den Nieuwenhoorn
Gelegen in het land van Voorn
Daar loopt de Straatweg dwars doorheen
Ach vrienden weest toch weltevreen
Wanneer gij over deze pad
Kunt gaan rijden naar de stad....

vrijdag 2 januari 2009

Frikken in Leerbroek - vervolg


Pieter van der Esch, de echtgenoot van Anetta Arina Smit, werd in Papendrecht geboren, op 30 augustus 1837. Voor hij in 1863 tot hoofdonderwijzer in Leerbroek benoemd werd, was zijn standplaats Moordrecht.
De familie woont in de Kerkbuurt in Leerdam, in de vorige posting heb ik al een foto van het schooltje met woonhuis laten zien. Helemaal zeker weet ik niet of dit het juiste huis is, er schijnt verderop nog een schooltje te zijn geweest, aan de Kerkstraat, waar ook de pastorie stond, achter de kerk. Maar dat is nu allemaal nieuwbouw.
Annetta Arina van der Esch - Smit is een zus van Nicolaas Albert Smit. Nadat haar moeder overleden is, trekt haar vader Jan bij haar in, evenals haar ongehuwde zuster Johanna Alida.

Pieter en Annetta Arina van der Esch - Smit
hadden een respectabel aantal kinderen, die niet allemaal volwassen worden. Dit zijn ze:
Arendje Albertina van der Esch, geboren op 8 september 1864, overlijdt 5 weken oud.
Bastiaan van der Esch, geboren 2 september 1865
Arendje Albertina van der Esch, geboren 2 december 1866
Marietje Pieternella van der Esch, geboren 21 januari 1868
Jan van der Esch, geboren 24 mei 1871
Willem Nicolaas van der Esch, geboren 9 oktober 1872, overleden in 1873
Willem van der Esch, geboren 11 juli 1875, overleden 15 oktober 1882
Pieter, geboren 15 januari 1882

Pieter van der Esch en Annetta Arina Smit verhuizen in april van het jaar 1904 naar Den Haag.Johanna Alida Smit verhuist mee. Zoon Bastiaan vertrekt in september 1880 naar Nijmegen. Maria Pieternella vertrekt 1 februari 1891 naar Den Haag, vertrekt 28 juli 1890 naar Vorstenbosch, en komt 22 december 1892 terug uit Nijmegen
Arendje Albertina vertrekt 12 mei 1892 naar Diemen. Jan vertrekt 28 september 1886 naar Den Bosch, komt weer terug en is onderwijzer, en dan in mei 1890 weer naar Den Bosch. Pieter komt 1 mei 1890 terug uit Den Bosch en vertrekt 12 augustus 1893 of 1894 naar Diemen, 1896 naar Bloemendaal en dan in 1898 naar Onstwedde om weer in 1903en 1910 in Bloemendaal te zijn. Allemaal in het onderwijs gegaan?

Frikken in Leerbroek



We kwamen er toevallig ongeveer langs eind vorig jaar, Leerbroek. En ook daar liggen sporen van de familie, zij het wat verder weg. De vader van Nicolaas Albert Smit sleet er zijn laatste jaren bij zijn dochter Arina. Zij was getrouwd met de lokale hoofdonderwijzer. En dit was het schooltje, vlak naast de stoere vierkante kerktoren.



Jan Smit, geboren in 1801 in Nieuwerhoorn en onderwijzer aldaar, overleed in de nacht van 4 maart 1870 in Leerbroek. Opmerkelijk is dat de aangifte niet gedaan wordt door familie, maar op 5 maart door Roelof van de Vrijhoef, de veldwachter en Adrianus Antonie de Jong, wagenmaker. In het oude bevolkingsregister, dat ik mocht inzien in het gemeentearchief van Meerkerk, las ik verder: weduwnaar van Arendje van der Linden. Zoon van beide wijlen de echtelieden Klaas Smit en Anna de Vos.